«تذکره الامرا»، نوشته کلنل جیمز اسکینر (از افسران کمپانی هند شرقی) ست، که به سال ۱۸۳۰ منتشر شده است. پدر اسکینر یک سرباز اسکاتلندی و مادرش از کاست راجپوت‌های هندی بود. اسکینر به زبان فارسی مسلط بود و کتاب «تذکره الامرا» نشانه‌ی آن. مقدمه و موخره آن را از نسخه کتابخانه بریتانیا برایتان ضبط کرده‌ام که با فارسی این اسکاتلندی‌ـ‌هندی در اوایل قرن نوزدهم آشنا شوید. کتاب به سر جان مالکم تقدیم شده است.
ضبط و ویرایش مهدی گنجوی
–<۳ ب>-
هو
این نگارین رقم که تذکره‌ایست
از امیران هند با تصویر
می‌کند هر شبهه او پی شبه
صورت حال هر یکی تقریر
چون ذکر نیل جمس اسکنر
جاگزین شد به صفحه‌ی تحریر
پس به جز نیل مالکم صاحب
کوست با فر و دانش و تدبیر
از پی یادگار صدق و نیاز
شده مرسل به جان مهر پذیر
<۴ الف>
<۴ ب> و <۵ الف> صفحه سفید
<۵ ب>
—-
شبیه ناصر‌الدوله کرنیل جمس اسکنر در بها غالب جنگ
—–
بسم‌الله الرحمن الرحیم
بعد تمهید تحمید مالک الملکی که انتظام سلسله کاینات را به وجود با عدل وجود فرمان‌روایان والاشکوه متعلق ساخته و نظام کارگاه موجودات را به ذات مستجمع‌الحسنات سریر آرایان عدالت‌پژوه پرداخته نیازمند درگاه کبریا کرنیل جمس اسکنر پرده از رخ مدعا می‌گشاید که چون در عهد و اوان پادشاهان عالیجاه و عالم پناهان کار < ۶ الف> آگاه را برای دریافت حال رسم و آیین سلاطین پیشین نظر بر نفع عام و فایده تام جهان و جهانیان اکثر به سیر و مطالعه کتب سوانحات دوران و تواریخ باستانیان میل خاطر می‌باشد، لهذا این ذره بی‌مقدار حقایق و احوال راج‌های والاتبار و امرای صاحب‌اقتدار و <نوبینان> عالی‌شأن و خوانین والاتمکین هندوستان و بنای معموری بعضی شهر و مکان که در قید کتابت مورخان بالغ کلام گذشته زمان نیامده، هرقدر که صورت بست و شدن توانست از آغاز تا انجام به جست‌وجوی تمام و اجتهاد مالاکلام به تحقیقات رسانیده، به عبارات سلیس و صاف که ناظران را خار راه حصول مدعا نگردد، به رشته تحریر و سلک تسطیر کشانیده <۶ ب> به تذکره الامرا موسوم ساخت تا بر رای مسندآرایان بلندفطرت و کشورگشایان صاحب خبرت کاشف حال ادانی و اهال و هر صنف مردم سافل و عالی و هر شهر و حوالی گردیده، موجب خیر و صلاح و رفاه و فلاح عهد حال و استقبال و بر عرصه جهان یادگار عدیم‌الزوال باشد. امید از والانظران عالی همت آن است که اگر جایی سهوی یا خطایی واقع شده باشد به ذیل عفو بپوشند و به خرده‌گیری آن نکوشند. این کتاب مشتمل است بر چهار طبقه: طبقه اول، بر احوال راج‌ها وغیره متضمن بر چهار دفعه. دفعه اول بر شرح احوال راج‌های ادوی پور. دفعه دویم بر شرح حال راجگان جودهپور وغیره. <۷ الف> دفعه سوم بر شرح حقایق راج‌های جیپور و امرایان آن. دفعه چهارم بر شرح احوال راوریواری و سونی‌پت وغیره. طبقه دویم بر احوال سرداران سکهان. طبقه سویم بر احوال خوانین. طبقه چهارم بر شرح معموری شهر و مکان. طبقه اول متضمن بر احوال راج‌ها وغیره. مشتمل بر چهار دفعه.
<۷ ب> و <۸ الف> صفحه سفید
<انتهای ۲۸۸ ب> خاتمه کتاب شد
به عون و یاری حضرت باری غراسمه تصنیف این کتاب حقایق راجکان وغیره که موسوم است به تذکره الامرا به تاریخ دهم ماه جون سنه ۱۸۳۰ عیسوی مطابق هفدهم ماه ذی‌الحجه سنه ۱۲۳۶ هجری موافق اساد بدی پنجمی سمت یک‌هزار و هشتصد و هشتاد و هفت بکرماجیت پیرایه اختتام پوشید.
الله الموفق و المستعان.