بایگانی ماهیانه: دسامبر 2024

درباره انجمن شعر خواجوی کرمان، یکی از باسابقه و پایدارترین انجمنهای ادبی ایران.

نقش محافل و جلسات ادبی در شکل‌دهی به ادبیات و اندیشه هر شهر بسیار پررنگ است و یکی از موضوعاتی است که کمتر به آن بها داده شده است. در پرورش ادبی شخصی خودم، نمی‌توانم نقش جلسات شعر خواجو در کرمان را نادیده بگیرم. در دوره‌ای وارد این جلسات شدم که صداهای متعدد و نوگرایی به آن راه یافته بودند. این صداها نه تنها سنت این جلسات در راستای تقویت ادبیات کلاسیک را به سمت ادبیات پیشرو تغییر جهت دادند، بلکه گام‌های مهمی در راستای مقاومت و برهم زدن سلطه ادبیات تهران بر شهرستان‌ها برداشتند. امروز بسیاری از صداهای آن روزگار، که پای ثابت آن جلسات بودند، به اهمیت ملی و حتی فراتر از آن دست یافته‌اند.از این رو، برای من بسیار جالب بود که سابقه این نهاد را بشناسم. چیزی که از دید من پنهان مانده بود، این بود که عبدالله دهش، رئیس وقت انجمن شعر خواجو، در کتاب خود تذکره شعرای کرمان روایتی از تاریخچه این نهاد ارائه کرده است. خلاصه‌ای از این روایت را در اینجا برایتان می‌نویسم. به تعبیری، با این سابقه می‌توان این انجمن را یکی از پایدارترین انجمن‌های ادبی ایران دانست.بر اساس این روایت، اولین بار انجمن ادبی کرمان به دعوت مجدالاسلام کرمانی (عکس ضمیمه) و با حضور آصف‌الممالک، امین‌الاسلام، سید محمد هاشمی، شمس‌العرفا و جمعی دیگر در مجدیه کرمان تشکیل شد و جلسات آن روزهای جمعه برگزار می‌شد. بنابراین، شکل‌گیری اولیه این انجمن باید پیش از سال ۱۳۰۲ شمسی، که مجدالاسلام درگذشت، دانسته شود. پس از درگذشت مجدالاسلام، جلسات در دفتر مدرسه شهاب، که تحت مدیریت سید محمد هاشمی بود، به دعوت ایشان ادامه یافت. در این دوران، افرادی مانند ثقه‌الاسلام، عیسی‌خان ابراهیمی، حسن بقایی و صبا کاشی (رئیس کابینه ایالتی) در این جلسات شرکت می‌کردند.پس از انتخاب سید محمد هاشمی به نمایندگی مردم کرمان در مجلس، احمد نیکوهمت، که رئیس بیمه کرمان بود، انجمن را مجدداً فعال کرد و جلسات گاهی در کانون تربیتی نونهالان صنعتی، گاهی در سالن باغ ملی، و گاهی در منزل افراد برگزار می‌شد. در سال ۱۳۴۷، انجمن‌های ادبی به ادارات فرهنگ و هنر وابسته شدند و انجمن ادبی کرمان به نام انجمن ادبی خواجو تغییر نام یافت و به اداره فرهنگ و هنر کرمان وابسته شد. در زمان نگارش این گزارش تاریخی، یعنی سال 1357، عبدالله دهش ریاست آن را بر عهده داشت و جلسات آن روزهای سه‌شنبه در خانه فرهنگ کرمان برگزار می‌شد.در دهه هشتاد شمسی، که من پا به این انجمن گذاشتم، این جلسات همچنان روزهای سه‌شنبه هر هفته و در جوار موزه صنعتی کرمان برگزار می‌شد. با توجه به نقل شفاهی که از دوستان ساکن کرمان دریافت کردم هنوز جلسات این انجمن به روال سابق برقرار است.